Karabasan neden gelir? Karabasan olarak da bilinen uyku felci nedir?

Karabasan neden gelir sorusunun yanıtı merak edilen konular arasında yer alıyor. Uykuyla uyanıklık arasından birdenbire göğsünüze ağır bir yük binmiş gibi hissettiren uyku felci nedir? Ne kadar çabalasanız da hareket edemediğinizi hissettiğiniz karabasan neden gelir?

UYKU FELCİ NEDİR?
Uyku felci (Halk arasında "karabasan" olarak da bilinir), uyandıktan hemen sonra (hipnopompik felç olarak da bilinir) veya seyrek olarak, uykuya dalmadan hemen önce, bedenin geçici olarak hareket edememesi (felç olması) ile karakterize edilen bir durumdur.

Fizyolojik olarak, REM atonia olarak da bilinen REM uykusu sırasında oluşan normal felç ile yakından ilgilidir. Buna göre bazı bilim insanları ve fizikçiler bunun uyku döngüsünün "doğal" bir etkisi olduğuna inanır. Uyku felci beyin REM durumundan tamamen uyanık duruma geçse de beden felcinin devam etmesi durumunda oluşur. Bu durum, kişinin bilincinin tamamen açık olmasına rağmen hareket edememesine sebep olur. Ayrıca bu durum ile birlikte hipnopompik sanrılar olabilir.

Çoğu zaman, uyku felcine uğrayan kişi tarafından bunun bir rüya sebebiyle oluştuğuna inanılır. Bu yüzden, insanların hareket etmek istese de hareket edemediği rüya sayısı bu kadar fazladır. Uyku felcinin sebep olduğu sanrılar bazen durumun normal bir rüya olarak algılanmasına, bazen de oda içerisinde hayali şeyler görülmesine sebep olur.

KARABASAN NEDEN GELİR?
Uyku sırasında gerçekleşen uyku felci, uyku bozukluğu olan kişiler de daha fazla görülüyor. Bu uyku bozuklukları; uyurgezerlik, gece terörü gibi durumlardır. Bununla birlikte çalışma saatleri düzensiz olan çalışanlarda, uyku düzenindeki bozukluğa bağlı olarak uyku felci (karabasan) görülebiliyor. Bu nedenle uyku felcinde önemli olan nokta, uyku düzenidir. Uyku düzeni bozuk olan insanlarda; depresyona giren, bazı ilaçları kullanan kişilerde daha sık olarak görülüyor. Bununla birlikte uyku felcinin diğer nedenleri şu şekilde sırlanabilir:

Stresli bir yaşam
Sırtüstü yatmak
Uyku öncesi açlık
Ani olarak yaşam tarzı ve çevre değişikliği
Olaydan hemen önce görülen berrak rüya.
Madde bağımlılığı
Anksiyete
Kalıtsal problemler
Jet lag
UYKU FELCİ SIRASINDA NE YAPILMALI?
Uyku felci yaşadıysanız ya da yaşıyorsanız. Ayak ya da el parmağınızın ucuna odaklanın ve onu oynatmaya çalışın. Ayak parmağınızı oynattıktan sonra vücudunuzdaki kas hareket ettiğinden bulunduğunuz felç duruma geçmiş olacak. Ve üstünüzde oturan o yükü ittirmiş gibi hissedeceksiniz.

Uyku felcini önlemek için hayatınızdan stresi çıkarmaya çalışın. En azından azaltmayı deneyin. Stresini azaltmak için yoga ve meditasyon yapabilirsiniz.
Günde en az 7-8 saat uyumalısınız. Aksi halde az uyursanız veya gerektiğinden fazla uyursanız, uyku düzeniniz bozulur ve uyku felci geçirebilirsiniz.
Uyku bozukluğunuz varsa uyku düzeninizi ayarlayın. Uyku düzeninizi ayarlarken ışıksız bir ortamda uyumaya özen gösterin. Karanlıkta uyumak her zaman daha sağlıklıdır. Ortamdaki ışık uykunuzun derinliğini etkiler ve bu da uyku felcine sebebiyet verebilir.
Mümkün olduğunca spor yapın. Sporu hayatınızın bir köşesine yerleştirin ve düzenli olarak yapın.
Basit bir yöntem olarak, sırtüstü yatmak yerine yüzüstü yatın. Yüzüstü yatmak uyku felci geçirme riskini azaltacaktır.
Uyku öncesi açlığın da uyku felcine neden olabileceği söyleniyor. Fakat bu durum "uykudan hemen önce yemek yemelisiniz" anlamına gelmiyor. Hatta uyku öncesi yenilen yemek de uyku felcine yol açabiliyor. Çünkü vücudun uyumadan önce aldığı besin, uyku kalitesini olumsuz yönde etkiler. Uyumadan önce aşırı açlık hissetmemeniz yeterli olacaktır.
Anksiyeteniz varsa veya depresyondaysanız bir uzmana başvurmalısınız. Böylece göreceğiniz psikoloji ya da psikiyatrik tedavi ile uyku felci geçirme riskinizi azaltır ya da ortadan kaldırırsınız.
Uyku felcinin çözümü için etrafınızdaki duyumlarla hareket etmeyin. Doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayın.