DeFi nedir? Nasıl çalışır?

Bitcoin, internete başarılı bir şekilde para koyan ilk projedir. DeFi ise bu coinin dolaşımını, işleyişini ve değerinin devamını sağlayan bir sistem oluşturmayı hedelemektedir.

Herhangi bir para birimi, sağlam bir finansal sistemin parçası olmaktan yararlanır. Kripto para birimleri de tıpkı diğer para birimleri gibi bir DeFi ekosisteminin parçası olmaktan faydalanmaktadır.

Gelecek yıllarda merkez bankası dijital para birimleri, dijital altın, gayrimenkul veya enerji gibi diğer varlıklar ve Bitcoin gibi kripto para birimlerinin tümü DeFi ekosisteminde dijital varlıklar haline gelecek.

DeFi Nasıl çalışır?

DeFi ekosistemi, blockchain teknolojisinin iki özelliği üzerine kuruludur:

1-)Saldırılara karşı eksiksiz koruma ve büyük ölçüde otomatikleştirilebilir olmalı

2-)Kripto para birimi ile etkileşime girecek şekilde programlanabilir.

DeFi merkeziyetsiz finans sistemleridir.

Bu özelliklerle, bankalara veya diğer aracılara ihtiyaç duymadan, parayla dijital etkileşime giren merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) oluşturmak mümkündür.

Daha fazla dApp oluşturuldukça ve birbirleriyle giderek daha fazla bütünleştikçe, DeFi ekosistemi daha etkili hale gelmektedir.

DeFi’yi anlamanın anahtar noktası, DeFi ekosistemini oluşturan farklı dApp’ları, neler yapabildiklerini ve hepsinin nasıl bir araya geldiğini anlamaktır.

Örneğin, insanların birbirleriyle kripto para ticareti yapmak için kullanabilecekleri basit bir “takas” dApp’i, bir DeFi ekosisteminin diğer unsurlarıyla bağlantı kurdukça çok daha fazla gelişmektedir.

Kendi başına bir takas dApp’i çok basittir ve büyük ölçekli kullanım için uygun değildir. Ancak diğer programlara bağlandığında hızlıca gelişerek çok daha etkin hale gelir.

Bu nedenle, DeFi ekosisteminin, önümüzdeki yıllarda daha fazla dApp ortaya çıkıp birbirine bağlandıkça katlanarak büyümesi muhtemeldir.

DeFi vs CeFi

CeFi, finansal işlemleri gerçekleştirmenin geleneksel yolu olan merkezi finans sistemidir.

CeFi’de likidite sorunları banka veya kripto para borsası gibi merkezi bir otoriteye emanet ederek çözülmektedir. DeFi’de bu sorumluluklar farklı dApp’ler arasında bölünmüştür.

DeFi’nin faydaları

DeFi ekosisteminin bazı avantajları şunlardır:

• Güvenlik

Sistemin dApp’ler arasında bölünmesi bir avajtajdır.

• Rekabetçilik

Piyasadaki kullanıcılar diğer dApp’lerle entegre olmak için dApp’ler oluşturabildiğinden ve herkes bu sisteme erişebildiğinden, finansal hizmetler sağlama noktasında basit, rekabetçi, yenilikçi ve tüketici dostu bir döngü oluşur.

• Verimli döngüler

dApp’ler arasındaki karşılıklı bağımlılık, birbirlerine değer katmaya ve hızla büyümeye devam edebilecekleri anlamına gelir.

• Yeni uygulamalar

Blockchain ve DeFi ile yapabileceğiniz ancak CeFi ile yapılamayacak pek çok şey var.

• Maliyet etkinliği

DApp’ler hizmetleri özerk olarak sunabildikleri için, bunları merkezi eşdeğerlerinden çok daha düşük maliyetle de sunabilirler.

Bu avantajların karşı konulamaz doğası, küresel finansal sistemin çoğunun önümüzdeki yıllarda CeFi’den DeFi’ye geçeceği görüşlerini güçlendiriyor.

DeFi sisteminin büyümesini sağlayan ve dağılmasını engelleyen nedir?

Sistemin bir arada tutan iki ana şey var:

Döngüsel ekonomi ve blok zinciri teknolojisinin kendisi.

1. Döngüsel ekonomi

DeFi’yi bir arada tutan ilk şey döngüsel ekonomidir. Yani paranın dolaşımda kalması, diğer ekonomiler gibi çalışmaya devam ettiğini gösterir.

Tüm dApp’ların uyumlu bir şekilde birlikte çalışması, birbirlerine ücret ödemeleri, DeFi ekosistemi finansal olarak kendi kendini idame ettirebilir hale gelebilir.

Ayrıca, en iyi ve en yaygın kullanılan dApp’lerin oluşturulmasına katkı sağlayan yatırımcılar için de çok karlı olabilir, çünkü genellikle bu sistemler tarafından kazanılan gelirin bir kısmını alabilirler.

Mevduat ve blok zinciri uygulamaları döngüsel ekonomi sistemi çalışır.

DeFi’yi bir arada tutan ikinci şey blok zincirinin kendisidir.

1. Blok zinciri

dApp’lerin bu kadar güvenilir çalışmasının ve birbirleriyle sorunsuz bir şekilde entegre olabilmesinin nedeni, blok zincir teknolojisine dayalı olmalarıdır. Bu, tamamıyla bir şeffaflık sağlandığı anlamına gelir. Yani herkesin tam olarak nasıl çalıştıklarını görmek için programlarına bakabileceği garanti edilir.

Sonuç olarak, dApp’ler anında birbirlerine güvenebilir.  Aukat tutma, sözleşme imzalama vb. gerekmeden birlikte iş yapmaya başlayabilir.

Bu, dApp’leri destekleyen ve birbirleriyle iletişim kurmalarına izin veren temel blok zinciri protokolleri aracılığıyla mümkün olur. DeFi ekosistemi ancak onu destekleyen blok zinciri sistemi kadar güvenlidir.

Bugün en popüler blok zinciri sistemi, çok çeşitli DeFi dApp’lerine ev sahipliği yapan Ethereum blok zinciridir.

Kripto para birimi ve DeFi birlikte nasıl çalışır?

Kripto para birimleri, DeFi ekosistemlerinde kullanım için dijital tokenlardır. En iyi bilinenler Bitcoin ve Ethereumdur. Bunların ötesinde, belirli dApp’lerde kullanılmak üzere oluşturulmuş birçok kripto para birimi vardır

Başlıca kripto para ve token türleri şunlardır:

Governance Tokens: Bunlar, sahiplerine bir dApp yönetimine katılma hakkı verir.

Admission or gas tokens: Bunlar, belirli dApp’lerde erişim veya hizmetler için ödeme yapmak için kullanılır.

Staking tokens: Bunlar, temel blok zinciri dokusu üzerinde ayrı bir güvenlik katmanına ihtiyaç duyan alanlarda blok zinciri kaynakları olarak kullanılır.

Stablecoins: Bunlar, günlük ödemelerde kullanılmak üzere her biri 1 ABD doları gibi sabit bir fiyata sabitlenecek şekilde tasarlanmıştır. Genellikle bir tür teminatla desteklenirler.

Security Tokens: Bunlar, DeFi’de kullanılmak üzere token haline getirilmiş hisse senetleri veya türevler gibi menkul kıymetlerdir.

Asset-backet Tokens: Bunlar sanat, araba, emlak, altın, sık uçan yolcu puanları ve DeFi’de kullanılmak üzere tokenize edilmiş varlıklardır.

CBDCs: Merkez bankası dijital para birimleri (CBDC’ler), merkez bankası tarafından ihraç edilen ve DeFi’de kullanılmak üzere token haline getirilmiş ABD doları gibi para birimleridir.

Bir token’ın aynı anda birden fazla amaca hizmet edebileceğini belirtmekte fayda var. Örneğin, bir staking token, admission org as token olarak kullanılabilir. Ya da günlük ödemeler için stablecoin’i teminat haline getiren bir governance token söz konusu olabilir.

Compound’un cToken’ları, eylemde bunun güzel ve net bir örneğini sunar. Bunlar, kazanılan faizin gerçek zamanlı olarak doğrudan para birimine tahakkuk ettiği kripto para birimleridir.

DeFi Neden çığır açacak?

Tahmin edilebileceği gibi, DeFi’nin yükselişi muhtemelen finans tarihinde çok önemli bir olay olacak.

Bunun sebebi oldukça basittir. İşlem ücreti olmayan ve neredeyse anında yapılan transferler artık hayal olmayacak. Bununla birlikte paranızdan daha yüksek faiz oranları kazanmak çok daha kolay olacak.

Ve eğer bankanız bu avantajları size sağlamayacaksa, bu avantajları dApp’ten kendiniz sağlayabileceksiniz.

DeFi ve mevcut ekonomik kriz de önemli bir kombinasyondur. “Reel” ekonominin zora girdiğinde tamamen yeni bir sanal ekonominin başarıyla ortaya çıkmasıyla, kripto para birimlerinin çok hızlı bir şekilde dünyanın dört bir yanında insanların tercih ettiği para birimine dönüşebilir.

DeFi’ye yatırım yaparken ipuçları ve riskler

DeFi ekosistemleri hızla büyümeye hazırlanırken, birçok insan kripto para birimi satın alarak dijital ekonomide zengin olma umuduyla giriyor.

Onlardan biriyseniz, bu ipuçları ve riskler size beklentileriniz konusunda bir fikir vermenize yardımcı olabilir:

İpuçları

1. Ağı bilin. Yeni dijital ortamın nasıl olduğunu zihninizde haritalandırmak ve farklı dApp’lerin nasıl bir araya geldiğine bilgi sahibi olmak önemlidir.
2. Her bir kripto para biriminin gerçekte ne yaptığını bilin. Farklı kripto para türlerine ve bir kripto para birimiyle tam olarak ne satın aldığınıza dikkat edin. Yönetişime aldırmadan yönetim haklarını mı satın alıyorsunuz? Aslında kullanılması gerekli olmayan bir token mı alıyorsunuz buna dikkat etmelisiniz.
3. Merkezi borsaların ötesine bakın. Eylemin çoğu, insanların doğrudan cüzdanlarından ticaret yaptığı merkezi borsaların dışında gerçekleşir.
4. Cüzdan güvenliğinize dikkat edin. DeFi’de olmak, kendinize ait bir cüzdana ihtiyacınız olduğu anlamına gelir. Bu cüzdanı güvenli bir şekilde kullanacağınızı bildiğinizden emin olun.

Riskler

1. Her şeyi kaybetmeye hazır olun. DeFi sınırı hala ekonomi, kriptografi ve bilgisayar biliminin deneysel bir karışımıdır. Sonuçlar tahmin edilemez olabilir ve fonlarınızı tutarken riski unutmamalısınız.
2. Dolandırıcılara dikkat edin. DeFi alanında sayısız dolandırıcılık mevcut. Özellikle yeni başlayanlardan yararlanmaya çalışan siber zorbalar olacak. Neden yaptığınızı tam olarak bilmeden asla kimseye para göndermeyin.
3. Kimseye güvenmeyin. Yukarıdaki gibi, dolandırıcılıklara dikkat edin. Ek olarak, okuduğunuz şeyleri, kendi denizinizde bir kum tanesi olarak görün ve kendi araştırmanızı yapın. DeFi ekosistemi hala yeni, bu yüzden onun hakkında birçok çelişkili görüş var. Bilinmeyen bir denize girerken kendi araştırmanızı yapmanız ve kendi kararlarınızı vermeniz önemlidir.
4. Volatilite bekleyin. DeFi alanı, büyük ölçüde, likit olmayan bir piyasada küçük sermayeli kripto para birimleri üzerinde büyük bahisler yapan aşırı kaldıraçlı kumarbazlardan oluşur. Dikkatli olun.
5. Yetkili kimseyi bulamayacaksınız. Yasal olarak bakarsak, hırsızlık ve dolandırıcılık DeFi alanında suçtur. Ancak pratik olarak bakarsak, yetkililer DeFi alanında yasaları uygulayamazlar. Bir şeyler ters giderse, muhtemelen hiçbir otoriteye başvuru yapamayacağınızı unutmayın. DeFi projelerine bakmak için: https://coinmarketcap.com/tr/view/defi/

   Shitcoin nedir? Yatırım yapılır mı?