Enflasyon, haziranda beklentilerin üzerine çıktı

Türkiye genelinde enflasyon (TÜFE), haziran ayında yüzde 1,94 olarak gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyon yüzde 17,53’e yükseldi. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), aylık bazda yüzde 4,01; yıllık bazda ise 42,89 artış kaydetti.

Mayıs ayında gerileyen enflasyonun kısıtlamaların ortadan kalkmasıyla Haziran’da yüzde 1,5 civarı artması ve yüzde 17’ye yükselmesi bekleniyordu.

415 kalemden 306’sında fiyatlar yükseldi

Haziran ayında endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Maaş zam oranları da belli oldu

Haziran enflasyonuyla birlikte yılın ilk yarısının enflasyon oranı da belirlenmiş oldu. Yılın ilk altı ayında yüzde 8,45’lik enflasyonla birlikte, memur, sözleşmeli çalışan ve emeklilerin yılın ikinci yarısında uygulanacak zam oranları netleşti. Memurlar ve memur emeklileri  temmuz ayında maaşlarına yüzde 3’lük sözleşme zammına ek olarak yüzde 5,45 enflasyon farkı alacak.

Buna göre, SSK ve Bağ-Kur emeklisinin zam oranı yüzde 8,45 olacak.

Yıllık bazda en yüksek artış ulaştırmada

Yıllık en düşük artış yüzde 2,01 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,13 ile haberleşme, yüzde 7,05 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,86 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 26,29 ile ulaştırma, yüzde 25,69 ile ev eşyası ve yüzde 19,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Geçen aya göre en yüksek fiyat artışı ev eşyasında

Aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,35 ile haberleşme, yüzde 0,80 ile sağlık ve yüzde 0,88 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 4,50 ile ev eşyası, yüzde 4,46 ile eğlence ve kültür ve yüzde 3,82 ile lokanta ve oteller oldu.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık yüzde 18,16, aylık yüzde 2,44 arttı

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,44, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 9,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,16 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 14,87 artış gerçekleşti.

Madencilikte yıllık ÜFE yüzde 35’in üzerinde 

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) haziranda yıllık bazda, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 35,34, imalatta yüzde 45,87, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 11,22, su temininde yüzde 28,59 artış gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, haziranda bir önceki aya göre yüzde 4,01, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 22,04, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,89 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 25,38 yükseldi.

Sanayinin 4 sektörünün haziranda yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 35,34, imalatta yüzde 45,87, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 11,22, su temininde yüzde 28,59 artış olarak gerçekleşti.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,92, imalatta yüzde 3,78, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 7,46, su temininde yüzde 0,19 artış görüldü.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 54,89, dayanıklı tüketim malında yüzde 33,05, dayanıksız tüketim malında yüzde 28,25, enerjide yüzde 41,74, sermaye malında yüzde 31,65 artış yaşandı.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise ara malında yüzde 4,26, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,56, dayanıksız tüketim malında yüzde 2,57, enerjide yüzde 7,28, sermaye malında yüzde 2,51 artış kayıtlara geçti.

Yıllık en düşük artış yüzde 10,43 ile giyim eşyasında gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz yüzde 181,45, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 123,8, ana metaller yüzde 100,04 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Tütün ürünleri aylık değişim göstermeyen tek alt sektör oldu. Aylık en düşük artış yüzde 0,07 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, yüzde 0,19 ile su ve suyun arıtılması ve damıtılması, yüzde 0,85 ile basım ve kayıt hizmetleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 8,84, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) yüzde 8,12 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayda geçti.